လက္ကမ္းစာေစာင္

ဗုဒၶသာသနာ့ေအာင္လံေတာ္အေၾကာင္းသိ ေကာင္းစရာ

                            ဗုဒၶေက်းဇူးေဖာင္ေဒးရွင္းဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ျခင္းအထိမ္းအမွတ္လွဴဒါန္းသည္္။

အျပာသဒၶါ၊ အ၀ါျမင့္ျမတ္ နီမွာပညာ၊ ျဖဴ ေရာင္၀င္း၀င္း စင္ၾကယ္ျခင္းတည္း တဏွာ ကင္းေျပာင္ လိေမၼာ္ေရာင္ႏွင့္ ေရာင္စဥ္ျဖာျဖာသေကၤတမွာ အရိယာ၏ ေဖာ္ညႊန္းဂုဏ္ရည္ စာသြန္းစီသည္ လ၀န္းေရာင္ျခည္ ဓမၼေစတီ။    

                                                သမိုင္း

ေအာင္လံေတာ္ကို ၁၈၈၅ ခုႏွစ္မွာ သီရိ လကၤာႏိုင္ငံ ကိုလံဘိုျမိဳ႕မွာ ကိုလံဘုိေကာ္မ တီက ဒီဇိုင္းေရးဆြဲခဲ့ပါတယ္။ ေကာ္မတီမွာ Ven. Hikkaduwe Sri Sumangala Thera (ဥကၠဌ), Ven. Migettuwatte Gunananda Thera,DonCarolisHewavitharana(အနာဂါရိကဓမၼပါလအရွင္ရဲ႕ဖခင္), Andiris Perera Dharmagunawardhana (အရွင္အနာဂါရိ က ဓမၼပါလအရွင္ ရဲ႕ မိခင္ဘက္က အဖိုး), William de Abrew, Charles A. de Silva, Peter de Abrew, H. William Fernando, N. S. Fernando and Carolis Pujitha Gunawardena (အတြင္းေရးမႈး) တို႔ပါဝင္ပါ တယ္။ ေအာင္လံေတာ္ကို ၁၈၈၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီ
လ ၁၇ ရက္ေန႔ထုတ္ Sarasavi Sandaresa သတင္းစာမွာ စတင္ပံုႏွိပ္ျဖန္႔ခ်ိခဲ့ၿပီး Vesak Day (ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ ကဆုန္လျပည့္ေန႔) ျဖစ္တဲ့ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ Kotahe na အရပ္မွာရွိတဲ့ Dipaduttamarama မွာ Ven. Migettuwatte Gunananda Thera က လူထုျမင္ကြင္းမွာ ပထမဆံုး လႊင့္တင္ခဲ့ ပါတယ္။ အဲဒီေန႔ဟာ ျဗိတိသွ်တို႔ အုပ္စိုးတဲ့ ကာလမွာ ပထမဆံုး Vesak ျပည္သူ႔ရံုးပိတ္ ရက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

Theosophical အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ဥကၠဌျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ ဂ်ာနယ္လစ္ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဟန္နရီ စတီးလ္အိုလ္ေကာ့တ္က ေအာင္လံေတာ္ရဲ႕ ရွည္လ်ားတဲ့ အတန္းလိုက္ပံုသ႑ာန္ဟာ ေန ရာတိုင္းမွာ အသံုးျပဳလို႔ အဆင္မေျပႏိုင္ဘူးလို႔ ထင္ျမင္တာေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ဖို႔ အ ၾကံေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေအာင္လံေတာ္ ရဲ႕ အရြယ္အစားနဲ႔ ပံုသ႑ာန္ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအာင္လံေတြအတိုင္း ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီ ေနာက္ ျပဳျပင္မႈေတြကိုသင့္ေတာ္သလိုျပဳလုပ္

ခဲ့ပါတယ္။ အသစ္ျပင္ဆင္ထားတဲ့ေအာင္ လံေတာ္ကို ၁၈၈၆ခုႏွစ္ ဧၿပီလ၈ရက္ေန႔မွာ Sarasavi Sandaresa သတင္းစာမွာပဲ ပံုႏွိပ္ ျဖန္႔ေဝခဲ့ၿပီး ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ Vesak Day(ကဆုန္ လျပည့္ေန႔) မွာ လူထုျမင္ကြင္းမွာ လႊင့္တင္ခဲ့ ျပန္ပါတယ္။၁၈၈၉ခုႏွစ္မွာအနာဂါရိကဓမၼပါလအရွင္နဲ႔အိုလ္ေကာ့တ္တို႔က ဂ်ပန္ဘုရင္ကို

ေအာင္လံေတာ္ျပသၿပီးဂ်ပန္ႏိုင္ငံနဲ႔ စတင္ မိတ္ ဆက္ေပးခဲ့ၿပီးေနာက္ တစ္ဆက္ထဲမွာ ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလည္း ဆက္လက္မိတ္ ဆက္ေပးခဲ့ပါတယ္။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၅ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပ ခဲ့တဲ့ ကမာၻ႔ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား ညီလာခံ (Con ference of the World Fellowship of Bud dhists) ဖြင့္ပြဲမွာ တည္ေထာင္သူ ဥကၠဌ ပါ ေမာကၡႀကီး G P Malasekera က ေအာင္လံ ေတာ္ကို ကမာၻတဝွမ္းမွာရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာ သာဝင္ ေတြရဲ႕ေအာင္လံေတာ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္သတ္ မွတ္ဖို႔ အဆိုျပဳပါတယ္။ ဒီအဆိုျပဳခ်က္ကိုတစ္ ညီတစ္ညႊတ္ထဲ အဆင့္ဆင့္ျဖန္႔ေဝၾကၿပီး ပ်ံ႔ႏွံ႔ သြားပါတယ္။

                                           အေရာင္မ်ား

ေအာင္လံေတာ္မွာပါဝင္တဲ့ အေရာင္ငါး မ်ိဳးဟာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ ေတာ္ကို ရရွိခ်ိန္ ကိုယ္ေတာ္ကေန ကြန္႔ျမဴး ထြက္ေပၚတဲ့ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ေျခာက္သြယ္ ကိုကိုယ္စားျပဳပါတယ္။
(၁)   ျပာေသာေရာင္ျခည္  (နီလ)=က႐ုဏာ၊  ျငိမ္းခ်မ္းမႈ ႏွင့္ စၾကာ၀ဠာသို႔ ျဖန္႔ က်က္ေသာ   ေမတၱာေတာ္။
(၂)  ဝါေသာေရာင္ျခည္ (ပီတ)= အလယ္ အလတ္လမ္းစဥ္ ~ အစြန္းေရာက္ျခင္း၊ သတိ လက္ လြတ္ ေနျခင္းမ်ားကို ေရွာင္က်ဥ္ျခင္း။
(၃) နီေမာင္းေသာေရာင္ျခည္ (ေလာဟိတ)= လက္ေတြ႕က်င့္ၾကံျခင္း၏ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ~ ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ အသိ ဥာဏ္၊ သီလ၊ ကံ ႏွင့္ေစာင့္စည္းမႈ။
(၄) ျဖဴေသာေရာင္ျခည္ (ၾသဒါတ)= တရား ဓမၼ၏ စင္ၾကယ္ျခင္း ~ အခ်ိန္၊ ေနရာ အကန္႔ အသတ္တို႔ကို လြန္ေျမာက္၍ သံသရာ ဝဋ္ ဆင္း ရဲမွာ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ လမ္းျပျခင္း၊
(၅) လိေမၼာ္ေရာင္ျခည္ (မဥၹိ႒)= ဗုဒၶ၏ေဟာ ၾကားဆံုးမမႈမ်ား ~ အသိဥာဏ္ပညာ။
(၆) ေအာင္လံေတာ္ေပၚက ေျခာက္ခုေျမာက္ ေဒါင္လိုက္လိုင္းကို က်န္တဲ့အေရာင္ငါးမ်ိဳးရဲ႕ ေလးေထာင့္လိုင္းေလးေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ ျပဳ လုပ္ထားၿပီး အဲဒီလိုင္းဟာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ထဲက အေရာင္ငါးမ်ိဳးေပါင္းစံုမႈကို ကိုယ္စား ျပဳပါတယ္။ အဲဒီ ေပါင္းစပ္မႈအေရာင္ဟာ “ပဘႆရ” (အလင္းရဲ႕အဓိက အႏွစ္ခ်ဳပ္) ကိုရည္ညႊန္းပါတယ္။

တိဗက္မွာေတာ့ ေအာင္လံေတာ္ထဲက လိုင္း ေတြဟာ  (ကမာၻတလႊားက) ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားရဲ႕သဃၤန္း  အေရာင္မ်ိဳးစံု ကို ေအာင္လံတံခြန္တစ္ခုထဲမွာ တစ္စုေအာင္

လံတံခြန္တစ္  ခုထဲမွာ တစ္စုတစ္စည္း ထဲ ေဖာ္ညႊန္းပါတယ္။ တိဗက္ဘုန္းေတာ္ႀကီး မ်ားရဲ႕ သကၠန္းဟာ ၾကက္ေသြးေရာင္ ျဖစ္ပါ တယ္။    ဒါေၾကာင့္ ေအာင္လံေတာ္ မူရင္းပံုစံ

ထဲက လိေမၼာ္ေရာင္ကို တခါတရံ ၾကက္ေသြး ေရာင္နဲ႔ အစားထိုးတတ္ၾကပါတယ္။ ဂိုဏ္း   ဂဏဆိုင္ရာ မူကြဲမ်ား ဂဏခြဲျခားမႈမရွိတဲ့ ဗုဒၶ
ဘာသာေအာင္လံေတာ္ကေတာ့ ဘုန္းေတာ္ ႀကီးေက်ာင္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ အထက္မွာလူလူ လြင့္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြ ေတြမွာ ေတာ့သူတုိ႔ရဲ႕ေဟာၾကားသင္ျပတဲ့ ပံု

စံကို အသားေပး အေလးထား တဲ့အေနနဲ႔ ေအာင္လံေတာ္ရဲ႕အေရာင္ေတြကို ေျပာင္း လဲထားတာေတြ ရွိပါတယ္။~  ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ရွင္းဗုဒၶဘာသာေက်ာင္းရဲ႕ေအာင္လံေတာ္ေပၚက လိေမၼာ္ေရာင္လိုင္းကို ပန္းေရာင္လိုင္းနဲ႔အ စားထုိးပါတယ္။~ နိေပါႏိုင္ငံက တိဗက္ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ေတြကေတာ့ လိေမၼာ္ေရာင္ လုိင္း ကို သေျပမွည့္ေရာင္နဲ႔ အစားထိုးပါတယ္။
~ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ ဝင္ ေတြကေတာ့ လိေမၼာေရာင္လိုင္းကို အစိမ္း ပုတ္ ေရာင္နဲ႔ အစားထိုးပါတယ္။~ ဂ်ပန္ ႏိုင္ ငံက Soka Gakkai ကေတာ့ အျပာ၊ အဝါနဲ႔ အနီေရာင္သံုးမ်ိဳးစပ္ကို အသံုးျပဳပါတယ္။

ဗဟုသုတတုိးပြါးေစျခင္းငွါ ၁၃၇၅ ခုႏွစ္၊ ေတာ္သလင္းလျပည့္၊ ဂရုဓမၼအခါေတာ္ ေန႔တြင္ ဆြမ္းေတာ္ ႀကီးကပ္လွဴပူေဇာ္ပြဲ မဂၤလာႏွင့္ ဗုဒၶေက်းဇူး ေဖာင္ေဒးရွင္းကိုပါ တည္ေထာင္ျခင္းအထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ သာသ နာ့ေအာင္လံေတာ္စိုက္ထူပြဲကိုပါ တစ္ဆက္ တည္းက်င္းပ ျပဳလုပ္ပါသျဖင့္၀မ္းေျမာက္ စြာသာဓုေခၚဆိုနုိင္ရန္ ျဖန္႔ေ၀လွဴဒါန္းအပ္ ပါသည္။

                     

                           ဆက္သြယ္ရန္                                

                   

              ဗုဒၶေက်းဇူး ေဖာင္ေဒးရွင္း                                                                                                        

               အမွတ္(၅) စိုက္ပ်ိဳးေရးဇုန္၊

              ျမ၀တီၿမိဳ႕၊ကရင္္ျပည္နယ္

           Buddhakyaezue@gmail.com

                 (+66 0905673426)

v ျမင့္ျမတ္ေသာ ပရဟိတ စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ ထာ၀ရကုသိုလ္ ရၾကေစရန္ ဗုဒၶေက်းဇူး ေဖာင္ေဒးရွင္း သုိ႔ ပူေပါင္းပါ၀င္ၾကပါစုိ႔  …